گروه نرم افزاری آسمان

صفحه اصلی
کتابخانه
جلد هجدهم
آیا در دانشگاه هاي جهان ضوابطی براي پوشش دختران و زنان وجود داود؟ یا این قانون تنها در ایران است؟ا







پژوهش انجام شده در بیش از 155 دانشگاه درکشورهاي مختلف جهان، بازگوکننده این واقعیت است که اکثر قریب به اتفاق
دانشگاه ها داراي ضوابط خاص پوشش مناسب با محیط علم و دانش هستند. نکته جالب توجه اَن است که در هر جاي دنیا می
است، این حقیقیت از آن « کیفیت پوشش حرفه اي مناسب با محیط تدریس و تحقیق » توانیم موارد مشترکی را بیابیم که از میات اَنها
روست که در بین همه انسان ها اصولی ارزشی بر جهان بینی حاکم است که محیط هاي علمی- آموزشی باید داراي فضایی سرشار
از امنیت خاطر، آرامش روحی- روانی متناسب با پیشرفت و ترقی و پایبندي به ضوابط پوششی بوده و ظواهر افراد نشانگر حضور در
محیط فراگیري علم و دانایی، تلاش و تعالی باشد. مهم تر این که در هر جامعه انسانی- فراتر از عقاید و باورهاي الهی- رعایت نظم
یا قوانین بومی و اصول انسانی در اولویت قرار دارد و همه اینها با حفظ ظواهر و پوشش مناسب اَسان تر فراهم می شود، از سوي
دیگر اهداف خاص مجموعه هاي علمی هرگز با ارتباطات ناشایست، قانون گریزي و هنجار شکنی فراهم نخواهد شد، زیرا حفظ
حقوق جمعی و ضوابط آموزشی- فرهنگی و پژوهشی در دانشگاه ها با آرایش و نیمه عریان بودن و تفاخر ظاهري یا نمایش چهره
و لباس هرگز همخوانی ندارد و در بسیاري از صحنه ها مانع جدي محسوب می شود. این بنیان هاي فکري- فرهنگی که برخاسته از
فهم مشترك یا فطرت خدادادي است، اساس ارتقاي کیفی در محیط هاي علمی و بهبود بخشی اخلاق دانشجویی و شیوه هاي
رفتاري وگفتاري به حساب آمده تا رعایت موازنه قانون و اخلاق در دست یابی اهداف علمی و معنوي که تربیت نسلی شاییسته
مسؤولیت پذیر، نوآور، خلاق، موفق و سرفراز است پدید اَید و دانشگاه ها به عنوان الگوي هر جامعه بویژه، ایران عزیز محسوب
دانشجویان باید Robert college شود. اکنون برخی از ضوابط دانشگاه هاي مطرح در دنیا را مرور میکنیم: کالج رابرت ترکیه
پوششی تمیز، مرتب و عفیف داشته باشند. پوششی که باعث حواس پرتی اشخاص و مانع تمرکز بر روي دروس نشود. لباس ها نباید
ضوابط پوشش از ساعت 7:35 Florida state university بیش از حد تنگ یاگشاد باشند. دانشکاه ایالتی فلوریدا اَمریکا
صبح تا 15:35 بعد از ظهر در محوطه دانشکده (دانشگاه ایالت فلوریدا) اجرا میگرد د. آرایش و پوشش دانشجویی منا سب با
ابتدایی ترین مسئولیت ها و تعهدات دانشجویان و خانواده هاي اَنان می باشد. و هرگونه تغییر در پوشش، فراتر از خط مشی کلی
صفحه 37 از 54
دستورالعمل پوشش مجاز نخواهد بود. موارد ذیل قابل قبول نمی باشد: - هرنوع پوششی که در بردارنده عبارات زشت یا توهین
اَمیز به مقدسات، وسوسه انگیز و ناشایست یا مرتبط با دسته ها، احزاب و گرایشاتی که شخص را ترغیب به استفاده از مواد مخدر،
مشروبات الکلی و یا خشونت کند. - هر نوع پیراهن کلاه دار، کت و ژاکت یا بادگیر. - هرگونه لباس و پوششی با پارگی، لکه،
سوراخ و وصله. - بلوز یا پیراهن هاي یقه باز. - هرگونه پوشش بدن نما. - شلوارهاي افتاده و آویزان. - شلوارها و دامن هاي بدون
کمربند (کمربند پاره). - بازوبند، مچ بند، کمربند، یا دیگر اقلام با قطعات سنگین اَهنی و زنجیر. - هر نوع کفش چرخ دار یاگیره
دار، دمپایی و یاکفش هاي سرپایی 117 یا پاشنه بلند. - عینک آفتابی (روي چشم یا بالاي سر). دانشگاه ویرجینیایی جنوبی، آمریکا
این دانشگاه آماده ارائه آموزش در محیط پایدار با استانداردهاي افتخاراَمیز است. Southern virgina university
دانشجویانی که به این دانشگاه می آیند موظفند با این قو انین زند گی کنند که شامل موارد زیر است: - صداقت در رفتار فردي و
دانشگاهی. - زندَگی همراه با پرهیزگاري. - پرهیز از الکل، تنباکو، چاي و قهوه و داروهاي غیر مجاز. - احترام به حقوق دیگران.
- رعایت قانون و سیاست هاي دانشگاه. - حفاظت از وسایل دانشگاه. - رعایت پوشش و استانداردهاي دانشگاه. سیاست هاي
خاص مطرح شده در قوانین عبارتند از: 01 استانداردهاي صداقت. 02 استانداردهاي تعهد. 03 استانداردهاي پوشش و لباس.
معیارهاي پوشش و اَراستگی: پوشش و آراستگی مردان و زنان باید همیشه عفیف، آراسته و تمیز باشد. عفاف و نظافت، فاکتورهاي
Alaska Bible ارزشی مهمی است که مقام مرتبه و شأن عقاید و اصول ما را منعکس میکند. دانشکده آلاسکا آلاسکا
لباسی که ما اغلب می پوشیم، بیانگر شخصیت سلیقه فردي است که می تواند باعث جلب توجه شود اما معتقدین باید، college
جذابیت درونی یک روح مسیحی را مورد توجه قرار دهند. زیرا اصول ها در طول سال ها همواره در حال تغییرند، لباس دانشجویان
از The university of Queensland باید همواره با فروتنی، پاکی و تمیزي انتخاب شود. دانشگاه کوینز لند استرالیا
انتظار می رود مادامی که در این دانشگاه در حال تحصیل هستند، پوششی حرفه اي و مناسب داشته « کوینزلند » دانشجویان دانشگاه
هدف و خط مشی دانشگاه لانگ وود، وضع دستورالعمل براي Longwood university باشند. دانشگاه لانگ وود، آمر یکا
پوشش مناسب در محیط کار می باشد تا علاوه بر ایجاد یک تصویر مثبت حداکثر انعطاف پذیري براي حفظ اخلاقیات و احترام به
مذهب افراد و نیز پوشش هاي خاص گروه هاي نژادي، جنسی و قومی فراهم شود و در حد امکان و مقتضی به انجام ایمن و صحیح
معیارهاي Idaho_Brigham young university کارها توجه گردد. دانشگاه جوان بریگ هام واحد اَ یداهو، آمریکا
پوشش و آرایش خوش سلیقگی، عقل سلیم، قدرت تمیز، با ملاحظه بودن و برخورداري از معیارهاي بالاي اخلاقی، شعارهاي
اصلی معیارهاي پوشش و اَرایش هستند. رفتار زشت یا پوشش و اَرایش عجیب و غریب و نامتناسب در هر زمان و مکانی ممکمن
است به بازنگري ادراك افرد از رفتار و شخصیت مورد انتظار وي منجرگردد. نوع پوشش باید متعادل بوده و از نظر اندازه، طول،
سبک و تناسب براي مناسبت هاي مختلف کاملًا مناسب باشد. لباس مردان و زنان باید نشانگر جنسیت آنان باشد و در عین حال از
مدل هاي عجیب و غریب، و نامتعارف، اجتناب به عمل آید. براي زنان انتخاب لباس، نشانگر شخصیت زنانه آنهاست که درکسوت
در خواهند آمد و براي مردان، پوشش نشانگر خوش سلیقگی و مردانگی است، براي بدل شدن به فردي « قدسیان روز آخر » زنان
1. ر. ك: نیم نگاهی به ضوابط پوشش در دانشگاه هاي جهان؛ اعظم بینا. که بار مسئولیت کشیشی را بر دوش خواهد گرفت. 1
آیا اندیشمندان، سیاستمداران یا هنر مندان غیر مسلمان جهان نیز ازپوشش و حجاب یا حیا و عفاف سخن گفته اند؟
پوشش و » است که با « عفت و پاکدامنی » سه ضلع مثلث شخصیت یک انسان است و اصل عقل « احساس » و ،« فطرت » ،« عقل »
فراهم می شود. از این رو بسیاري از چهره هاي مطرح در جهان که اَیینه فطرت خویش را با زلال عقل و احساس شفاف « حجاب
فیلسوف صاحب نظري است که ضمن بیان تفاوت « منتسکیو » . را ستوده و توصیه به اَن نموده اند « عفاف » و « حجاب » نگاه داشته اند
صفحه 38 از 54
تمام ملل جهان در این عقیده مشترك هستندکه زن » : را براي شخصیت زنان ضروري دانسته، میگوید « حجب و حیا » ، هاي زن و مرد
ها باید حجب و حیا داشته باشند تا بتوانند خودداري کنند، علتش این است که طبیعت این طوري حکم کرده، لازم دانسته زنها
محجوب باشند و بر شهوات غلبه نمایند. طبیعت، مرد را طوري آفریده که تهور داشته باشدو لی زن را طوري آفریده که خودداري،
تحملش زیادتر است. بنابراین هرگز نباید تصور کرد افسار گسیختگی زنها به طور طبیعی است بلکه افسار گسیختگی برخلاف
قوانین طبیعت می باشد و برعکس، حجب و حیا و خودداري مطابق قوانین اسلا می است زیرا طبیعت ما را طوري آفریده که به
نقص خود پی ببریم، به همین جهت داراي حجب و حیا هستیم. حال اگر تأثیر آب و هواي محلی، به قدري زیاد باشد که این قانون
طبیعی یعنی حجب و حیا را نقض نماید، قانون گذاران بایستی باو ضع قوانین مخصوصی، این نقصان را رفع کنند تا قوانین طبیعی به
نویسنده نام اَشناي جهان، نامحدود بودن تمایلات جنس زن و مرد را مطرح و موهبت « ژان ژاك روسو » .1« قوت خود باقی بماند
مرد و زن تمایلات » : براي زنان را عامل بازدارنده انسان می داند و می نویسد « حجب و حیا » براي مردان و « عقل » خدادادي یعنی
4« . جنسی نامحدودي دارند و خداو ند براي فروکش کردن نیروي شهوت مرد، به او عقل داده و به زن حجب وحیا بخشیده است
02 اَکین، ص 167 . هوسرانی مردان را با . بازیچه قرارگرفتن 1. منتسکیو، ص 442 ،« گاندي » در بین سیاستمداران، رهبر فقید هند
زن با اینکه » : هشدارهاي خاص به زنان گوشزد میکند و اَرایش آنان براي جلب توجه مردان را سقوط جنس زن می داند و میگوید
به ظاهر درصدد آزادي برآمد ولی در خطر جدیدي قرار گرفت و آن خطر بازیچه قرار گرفتن، وسیله هوسرانی هاي مردان شدن
است. من ترجیح می دهم که نسل انسان نابود شود تا اینکه بماند و با تبدیل زن یا ظریفترین مخلوق الهی به یک وسیله عیاشی
شهوترانی مرد، از هر حیوانی پست تر گردد. اگر من زن بودم علیه ادعاي مرد مبنی بر اینکه زن به دنیا آمده تا بازیچه او باشد،
سخت عصیان میکردم. اي زنان اگر آرایش کردن شما به خاطر جلب شهوت مردهاست از این کار خودداري کنید و زیر بار ننگ
است که « جرالدین » به دختر خود « چارلی حاپلین » ، درکنار این سخنان، نامه منسوب به هنرپیشه مشهور جهان «... چنین خفتی نر وید
دخترم! هیچ کس، هیچ چیز دیگر را در این جهان نمی توان یافت که شایسته آن باشد که دختري، » : این سخن طلایی را گفته است
ناخن پاي خود را به خاطر آن عریان کند... برهنگی، بیماري عصر ما ست. به گمان من، تن تو باید مال کسی باشدکه رو حش را
براي تو عریان کرده است. هنر قبل از آنکه دو بال پرو از به انسان بدهد، اغلب دو پاي او را می شکند وقتی به مرحله اي رسیدي که
نام مشهوري در روسیه و مناطق روسی زبان « ماشا الیلیکینا » « ... خود را برتر از تماشاگران خود دیدي، همان لحظه تئاتر را ترك کن
گروه موسیقی » است. او حدود 2 سال پیش به عنوان یک هنرپیشه و مدل جذاب مطرح بود و شهرت و محبوبیتش با اوج گرفتن
همانقدرکه به سرعت در اَسمان شهرت و محبوبیت طلوع کرد خیلی زود نیز از « ماشا » . در روسیه، به بالاترین حد رسید « فابریک
بلکه به این « سِحر صدا » یا « زیبایی چهره » صحنه ناپدید شد. این امر نه به دلیل افول ستاره بخت وي بود و نه به علت از دست دادن
دلیل بودکه مسلمان شد و لباس عفت و ایمان را بر درخشش هاي کاذب دنیوي ترجیح داد. تفاوت بزرگ او با بسیاري از هنرمندان
و خوانندگان دیگري که اسلام و حجاب را برگزید ه اند در این است که وي در اوج شهرت و در زمانی که تازه پیشنهادهاي خیره
کننده به سوي او رهسپار شده بود حجاب و عفاف را انتخاب کرد و به بی عفتی و جلوه گري پشت پا زد. وي مسلمان شدنش را
معتقد است میل به عبادت خداوند، در فطرت « ماشا » . می داند و میگوید پس از اسلام آوردن احساس خوشبختی میکنم « لطف خدا »
همه انسان ها نهاده شده است، پس اگرکسی می خواهد به سوي اسلام گام بردارد فقط باید اندیشه کند و از فطرت خود مدد
بگیرد. او تأکید میکند: اگرکسی نمی تواند راجع به خدا بیاندیشد حداقل سعی کند از خودش رهایی یابد و پلیدي هاي نفسش را
که زنی تحصیلکرده است و به پنج « ماشا » . مهار نماید، رذایلی مانند خودپسندي، تکبر، حسد، ظلم، دروغ، خودستایی و خودنیایی
امیدوارم کسانی که هنوز به دین اسلام » : اشاره میکند و میگوید « غفلت مدرن مردم در عصر اطلاعات » زبان اروپایی تسلط دارد، به
مشرف نشده اندلحظه اي به خود بیایند و فارغ از انبوه اطلاعات پوچ وبیهود ه ا ي که چشم، گوش مردم این دو ران را فرا گرفته
صفحه 39 از 54
وي در پاسخ به این سوال که: چراگرایش به اسلام نسبت به ادیان دیگر بیشتر است و چرا بیشترکسانی که « . است کمی اندیشه کنند
چون اسلام نسبت به ادیان دیگر، محکم ترین اساس را دارد. تمام » : به اسلام میگروند از بین اهالی هنر و موسیقی هستند؟ میگوید
امروز من این فرصت را دارم که مقایسه » : و ادامه می دهد « . قواعد اسلام در زندگی کاربرد دارند، راه اسلام سعادت بخش است
ستاره سابق سینما، « ماشا الیلیکینا » « . کنم قبلًا حه بود م و حالا چه هستم. من اکنون با حیات و اقعی آشنا شده ام، پس خوشبختیم
از جلوه هاي کاذب سابق » : رقص و موسیقی، اینک حجابی اسلامی در بر دارد و به تدریس در مدارس مشغول است. وي میگوید
متنفر است، امید دارد مردم با دیدن عکس هاي نامناسبی که سابقاًا ز او در اینترنت منتشر شده است عبرت بگیرند، بدانندکه می
توجه به تحول و بازگشت این هنرمند جوان، براي جوانان بسیار آموزنده « . توان به سوي خدا بازگشت، توبه کرد و از نو متولد شد
است، بویژه براي دختران مسلمانی که گاه با وسوسه هاي مختلف، و تحت تأثیر زرق و برق هاي ظاهري تمدن غرب، قدرگوهر
www.fardanews.com.1 وجود خود و نیز ارزش واقعی حجاب را نمی دانند. 1
کیست؟ و ماجراي قتل او در آلمان چیست؟ « شهید حجاب »
بانوي با حجاب مصري در تیرماه 1388 با هجده ضربه چاقو به طرز فجیعی به قتل رسید. وي که از سوي رسانه هايَ « مروه الشربینی »
خوانده شد مورد توجه جهانیان قرارگرفت به گونه اي که تشییع پیکر او در قاهره به تظاهرات سیاسی علیه « شهید حجاب » مصر
اَلمان و اروپاي به اصطلاح متمدن تبدیل شد. در ایران نیز تمبر یادبودي براي بزرگداشت این بانوي متعهد و خداجو عرضه گردید.
قرارگرفت وکشته شد و در تشییع « اَلیکس دبلیو » این زن مصري در دادگاه، مورد حمله یک اَلمانی روسی الاصل 28 ساله به نام
جنازه اوکه هزاران نفر از مردم و چند تن از وزیران دولت مصر شرکت داشتند، مردم شعارهاي مرگ بر اَلمان سر دادندکه با
دخالت پلیس، تشییع کنندگان پراکنده شدند. یکی از شاهدان ماجرا را این گونه روایت کرده که: من در شهر درسدن در اَلمان
زندگی میکنم. چهار روز پیش در این شهر اتفاقی افتاد که قلب هر انسانی را به در می اَورد، ولی متأسفانه، این خبر درست و آن
گونه که شایسته بود، بازتاب داده نشد. خانم مسلمان 32 ساله آبستنی که به علت با حجاب بودن مورد توهین جوان بی ادبی
قرارگرفته بود و به همراه همسر و پسر خردسالش براي شکایت در دادگاه حاضر شده بود، مورد حمله متهم قرارگرفت و جلوي
چشم فرزند خردسالش، همسر، قاضی پرونده و دیگر کارکنان دادگاه به طرز فجیعی با چاقو به قتل رسید. متأسفانه، همسر وي نیزکه
به دفاع از او برخاسته بود، مورد شلیک پلیس قرارگرفته و اکنون در شرایطی بحرانی در بیمارستان است. همچنین بچه خردسالش
تنها گناه این » : هم در این باره نوشت « الاخبار » که شاهد این ماجراي فجیع بوده، براي معالجه تحت نظر روانشناش است. روزنامه
،« مروه » «. هموطن، حجاب او بود، اینکه نتو انسته بود، متلک هاي این جوان نژادپرست جانی را تحمل کند و با او درگیر شده بود
همسر وابسته فرهنگی مصر در یکی از دانشگاه هاي آلمان بود و در یک دادگاه درجه دو در ایالت درسن اَلمان در حال
این » : می ا فزا ید « الاخبا ر » . پاسخگویی به قاضی بودکه مورد حمله اَلیکس قرارگرفته و با هجده ضربه چاقو در دم جان باخت
خانواده مسلمان اهل مصر هستند و براي انجام تز دکتراي خود به آلمان آمده بودند، تنهاگناه وي با روسري بودن این خواهر
www.bornanews.com .1 1 « . مسلمان بوده است
مخاطبان ما در خانواده یا جامعه چه ویژگی هایی دارند؟
اشاره
ما ز بالاییم، بالا می رویم ما ز دریاییم و دریا می رویم ما از اینجا و از آنجا نیستیم ما ازهر جاییم آنجا می رویم 1 مخاطبان ما یعنی
صفحه 40 از 54
فرزندانمان در خانه و خانواده یا نوجوانان و جوانان عزیز در مدارس و دانشگاه و جامعه داراي سه ویژگی برجسته اند که هرگاه با
این صفات دیده و شنیده شوند به جاي ضعف و سستی یا خستگی و نومیدي در ارتباط، نشاط و شادکامی همراه ما خواهد بود، این
ویژگی ها عبارتند از: 1. فطرت یا سرشت خدایی و تمایلات ذاتی که به طور خودجوش بر روند زندگی و نوع انتخاب انسان اثر
خاص می آفریند. صاحبان فطرت پاك و الهی بدور از هر گونه آموزش ظاهري به سرچشمه نیکی ها و « جهت دهی » میگذارد و
خوبی ها هدایت می شوند وگرایش به خیر اخلاقی، حقیقت جویی، کمال یابی، زیبایی گرایی، عشق و پرستش در خود می یابند.
1.مولوي توبه و استغفار، بیداري از غفلت و اقرار به گناه، پشیمانی و بازگشت از خطا و اشتباه از نمودهاي وجود فطرت در انسان
است. 2. عاطفه و مهرورزي، دل و دلبستگی که فرد را شیفته دوست داشتنو دوست داشته شدن میکند و نوعی گرایش و جاذبه در
و اگر « اشخاص » تعلق میگیرد و هرگاه بالا رود، به « اشیاء » وجود او می آفریند. اگر این عشق و علاقه به مقدار ریز و اندك باشد به
پیوند می خورد و همه اشیاء و اشخاص را در این مسیر می بیند و می پسندد و می طلبد. اَنان که حریم دل یاکعبه « اللَه » پروازکند به
کرده و همیشه با عطر وگلاب معنویت، خوشبو می سازند. 3. عقل و « حرم الهی » قلب خود را خوب محافظت کنند، قلب خود را
دانسته می شود. درپر تو روشنایی آن، بندگی و بالندگی « انسانیت انسان » خرد یا فرمانده صاحب قدرت در اداره کشور وجودکه
پدید می اَید و همراه با فطرت و عاطفه با پاکی و تابناکی خود ایمنی بخش اَدمی می شود. خودشناسی و خودیابی و خود اتکایی،
آراستگی به زیور علم و دانایی، پرهیز از شهوات و غرائز نفسانی، بهره بردن از اشتباهات گذشته و درس آموزي براي تدوین آینده،
حفظ تعادل روحی و تمرکز فکري و سرانجام برنامه ریزي براي دستیابی به ابدیتی نورانی رهاورد به کارگیري عقل در مسیر
زندگانی است. نقش پدران و مادران یا مربیان و مبلّغان، اَموزش و پرورش شیرین و روان در حفظ حریم عقل و خرد و پاك
نگاهداشتن عاطفه و فطرت است که با اصلاح گفتار و رفتار، تعالی اندیشه و افکار، رفت و اَمدها و نشست و برخاست هاي ارزش
و « نوجوانی » مدار و درك درست از روحیات افراد میسر خواهد بود. بدون شک نگاه روشن ما به حالات و تحولات عزیزانمان در
همانند نگاه مربی دانا و هوشمندي خواهد بود که تمامی حرکات را می داند و می بیند و حرکت بعدي را انتظار میکشد، « جوانی »
بدون آنکه غافلگیر شده و یا تلخی در چهره و تندي در سخن او دیده شود، زیرا بنابر دانش خویش، این ویژگی ها را نشان سلامت
مخاطبان دانسته که خود نیز در روزگاري از اَن بهره مند بود ه است. اَنچه در این عرصه، بسیار مهم می نماید توجه به سه رکن
بنیادین در شخصو شخصیت افراد یعنی فطرت پاك، عاطفه خداداد و خر د انسان ساز است که تنظیم روحیات افراد براساس این سه
امتیاز شکل میگیرد تا به خوبی از تندبادها و توفان هاي نوجوانی و جوانی عبور کرده و به ساحل سلا مت برسند. با هم نگاهی به
فراز و فرودهاي روحی- شخصیتی نوجوانان و جوانان میکنیم تا بدور از تلاطم هاحَا درونی و برونی یکایک وظایف خویش درباره
مخاطبانمان را بدانیم و بجا و بهنگام انجام دهیم:
ویژگی هاي برجسته در شخصیت نوجوانان
نوجوانی دوره گذر ازکودکی به بزرگسالی است. ا ین دوره لبریز از تعارض و نوسان بین وابستگی و استقلال است. نوجوانی دوره
اي است شبیه به یک رویا. رویایی سپید که گاهی با شادي هاي اتفاقی رنگ میگیرد و با غمی کوچک به سیاهی میگراید. در این
دوران هر حادثه و اتفاقی ممکن است رخ دهد. اضطراب ها، دلهره ها، کابوس ها، ترس ها و در هم آمیختن تفکرات یا خیال
پردازي ها در دوران نوجوانی امري عادي تلقی می شود. توجه بیش از اندازه به دوستان، تاثیرپذیري از آنها و دوستان را بالاتر از
والدین دانستن، دوري از پدر و مادر، علاقه مندي به دور بودن از محیط خانواده از ویژگی هاي دوران بلوغ و اَسیب هاي اساسی در
راه رشد نوجوانان است. در بسیاري از موارد، رابطه نوجوان با خودش، با خانواده اش، با دوستانش و بطورکلی با همه بهم می
خورد به طوري که کم حوصلگی، حساسیت، استقلال طلبی، حادثه جویی، بهانه گیري و مواردي از این قبیل نوجوان را نا آرام
صفحه 41 از 54
جلوه می دهد اما این جلوه هاي گوناگون نوجوانی هیچکدام بیهوده و بیمارگونه نیستند و هر کدام براي خود فلسفه اي دارند، به
عنوان مثال اگر نوجوان ستیزه جوست در ستیزه جویی هایش میل به مهم جلوه کردن دارد، دوست دارد مورد توجه اطرافیان قرار
بگیرد، درگروه خود موقعیت خاصی داشته باشد، همه او را به عنوان یک فرد با ارزش بشناسند. می توان گفت اولین و مهم ترین
مشکل در این دوران، آسیب رفتاري و ناهنجاري هاي دوران بلوغ است. زیرا در این دوران نوجوان نه کودك است و نه مرد بلکه
همچون هویت خود فرم پذیر و فاقد شکل ثابت است. از نکته هاي دیگر در دوران نوجوانی مدپرستی و قهرمان دوستی است که
حاکی از نیاز یک نوجوان به مدل و راهنما و الگوست. در این زمان اگر نوجوان خرده گیر و عیب جوست به این دلیل است که
حس داوري و تشخیص او رو به توسعه است و می خواهد معنا و مفهوم درست زندگی را دریابد. در دوران بلوغ، نوجوان خود را
بالاتر و قوي تر و داناتر از هرکسی می داند بنابراین همین کنجکاوي و احساس قدرت باعث می شود دست به کارهاي خطرناکی
بزند که خرابکاري هاي اجتماعی و عضویت در باندهاي بزهکاري از جمله آنهاست. نوجوان دوست دارد هر نکته و هر فرایندي را
خود تجربه کند بنابراین از تمسخر می هراسد و دوست ند ارد دیگران او را ضعیف بدانند. به همین خاطر دست به کسب تجربه می
زند و دلش می خواهد خود هر موضوعی را آزمایش کند. اما در این ایام بسیاري از والدین از سرکشی و نافرمانی نوجوان داد و
فریاد دارند. به اعتقاد پژوهشگران اگر نوجوان لجباز و سرکش است می تواند به این دلیل باشد که شوق به اَزادي و خود مختاري
دارد، دوست دارد بزرگسالان درکارهایش دخالت نکنند، دوست دارد اتاق مخصوص به خود داشته باشد و با سلیقه خودش اَن را
تزئین کند. علاوه بر آن، ریسک پذیري از ویژگی هاي دوران بلوغ است و تمایل به جنس مخالف وگرایش هاي افراطی در این
زمینه تهدید براي دوران نوجوانی به حساب می اَید، بنابراین والدین باید براي گذار همراه با آرامش و سلامت از این مرحله از
جایگاه پدر و مادر و فرمانده به جایگاه یک دوست خود را انتقال داده تا بتوانند در مشاوره و راهنمایی به فرزندان خود موفقیت
کسب کنند. مساله نوجوانی با آنکه از اهمیت ویژه اي برخوردار است و توجه بسیار مسئولان و متصدیان امور را می طلبد، اما
متاسفانه در میان دغدغه هاي کودکی و جوانی گم شده است و براي احیاي راهکارهاي حل مشکل اَن باید به طوراساسی فکر
شود. بی دلیل نیست که در نگاه صاحب نظران دوران نوجوانی حساس ترین سن یک انسان دانسته شده که هویت یک فرد در این
مقطع شکل میگیرد بنابراین مسائل، این سن از مهم ترین دغدغه ها به حساب می اَید. معیارها و هنجارهاي خاصی براي دوران
کودکی و جوانی هر فرد تعریف شده اما هنوز از برهه نوجوانی و دغدغه هاي این سن تعریف دقیقی ارائه نشده است. از اَنجاکه
شکلگیري ارزش هاي اجتماعی جوانان و بزرگسالان در این مقطع شکل میگیرد بنابراین باید در بحث هاي هویتی نوجوانان دقت و
ظرافت لازم داشت. بسیاري اوقات نوجوان در رویا سازي ها و خیال پردازي هایش در جستجوي آیند ه ا ي نامعلوم وکشف
استعدادها و اَرمان هاي نهایی خویش است و اگر جلوه هاي نوجوانی به درستی فهمیده و شناخته شوند، زندگی با نوجو انان کار
دشواري نخواهد بود و اگر میل هاي طبیعی نوجوان به انداره صحیح ارضا شوند نوجوان می تواند به آسانی خود را با جامعه تطبیق
دهد. 1
ویژگی هاي والا در شخصیت جوانان
عهد جوانی که بهار تن است نسبتش اینک هم از این گلشن است تا بود اسباب جوانی به تن روح چو گل باشد و تن چون سمن 2
اَغاز می شود و اَدمی به مرز ازدواج می رسد. برخی افزون بر بلوغ جسمی، صاحب رشد و بینش « بلوغ » جوانی، دوره اي است که با
گام میگذارند و امواج حوادث و توفان سختی ها، تاثیري در نگر ش هاي اجتماعی- فرهنگی آنان « زندگی » می شوند و در مسیر
نامیده اند. 3 پیامبر اکرم صلی الله علیه واله جوانی را- که زمان اوج « بالغ واقعی » و « رشید » نخواهد داشت، این گروه از جوانان را
احساسات و هنگام شکلگیري شخصیت ماست- به زمانی تعبیرکرده که جوانان انتظار دارند مورد احترام واقع شوند و در فراز و
صفحه 42 از 54
. 02 امیر خسرو دهلوي. 4 .3 نساء/ 4 .www.BornaNews.com1 3 . . نشیب هاي زندگی از آنان نیز نظرخوا هی کنند 4
مکارم الاخلاق، علامه طبرسی، ص 115 . جوانی، دوره ابهام و سردرگمی هاست؟ تغییرات عمومی جسمانی و روانی، آن چنان
سریع و همه جانبه است که ما را دچار تشویش و نگرانی میکند و در تصمیمگیري ها و برخوردهاي ما با مردم و خا نوا ده، تا ثیر
میگذ ا رد 1. جوانی- به دلیل اَمادگی نسبت به پذیرش حقایق و دانایی- بهترین هنگام حضور در محفل وارستگان و اندیشمندان
فرزانه و بهره گیري از تجربیات آنان در زمینه دستیابی به صراط مستقیم زندگی است. جوانی، زمانی است که انسان با شتابی بیشتر
ازگذرگاه شک و تردید به منزلگاه علم و یقین می رسد، به خوبی تواناي تجدید نظر در نشست و برخاست هاي غبارآلود را دارد،
با اراده اي قوي از سستی و تن پروري، رهایی می یابد و با احساس مسوولیت نسبت به خود و جامعه، تحرّك و نشاط در برنامه هاي
مفید و ثمربخش و با پرهیزکاري وگناه ستیزي، اَیند ه اي روشن همراه با پیروزي وکامیابی را پدید می آ ورد. جوانی هنگام نشاط،
امید و هیجان، شادابی و شور و خروش، انتقاد بسیار و پرسش فراوان، هم اندیشی فعّال و فضایی پاك و پیراسته از ویژگی هاي
درونی، سرشار از لطافت و طراوت است و جوانان- به ویژه جوانان ایران- افرادي حق جو، عدالتخواه، اَرمان طلب با سخنان دلربا و
شیرین و دلنشین هستند. جوانی فصلی پر فروغ ازکتاب زندگانی است که براي ما خاطره اي 1. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید،
ج 20 ، ص 343 . ماندگار و لبریز از هیجان همیشگی است که همراه با بحران بلوغ، بحران هویت و بحران شخصیت فردي و اجتماعی
است، به گونه اي که نوعی سردرگمی در مناسبات و روانی با پدر و مادر وهمسالان پدید می آید و به خاطر تحول ارزش ها و
دیدگاه ها مشکلات شغلی، تحصیلی، جنسی و فکري- روحی و یا اعتقادي- ارزشی رخ نشان می دهد. 1 جوانی دوره اي پر شتاب
و پر شور است که هر یک از ما از محیط محدود خانه و خانواده، به فضاي وسیع جامعه و سپس به گستره پر کران فن آوري هاي
پیچیده و پرآوازه روز پا می نهیم، تمامی پنجره هاي علوم و فنون جهان به روي دیدگان ما باز می شود و جدیدترین اطلَاعات در
اندك زمانی در اختیار ما قر ار میگیرد. 2 از این رو، ارزش هاي مورد علاقه، قطعی و پایدار زندگی دستخوش تغییرات و تحولاتی
پیدا و ناپیدا قرار میگیرد و نیاز به سکان اَرامش و ناخداي خداجو در این امواج پر تلاطم بیش از پیش احساس می شود. 3 جوانی
ها، عبور از مرز عادات « چگونه » ها و « چرا » سال هایی سراسر نواندیشی و تجربه گرایی است. سنت شکنی، حرمت شکنی، گفتن از
و اخلاقیات نسل گذشته، ارایه سلیقه اي متفاوت با دیگر اعضاي خانواده و فامیل، نمایش هیاهوها، جسارت ها، توسعه ها و پیشرفت
.2 . ها، شیفتگی بسیار نسبت به پرسش هاي جدید و پاسخ هاي 1. روانشناسی نوجوانان و جوانان،دکتر سیِد احمد احمدي، ص 5
15 . نو، آزادگی، حرکت و تکاپو فراتر از امروز و برتر از فردا، واژه هایی - 3. مراحل تر بیت، موریس دیس ص 35 . بلوغ، ص 112
و « باید » ندارند واز « نصیحت » و « اندرز » و « پند » برجسته در دفتر صفات و روحیات جوانان است. اَنان به طور عموم رابطه اي با
آنان به سوي اَنها می رود راه خود راکج میکنند تا هرگز دیداري پدید « هدایت » دوري میکنند. هرگاه بدانند کسی براي « نباید »
نیاید امّا شیفته مهر و مهربانی، رفاقت و هم اَوایی و همدلی و همراهی هستند. چهره اي باز، رویی گشاده، لبخندي صادقانه و دانشی
بی اَلایش می پسندند و عاشق دوستی یکرنگ، گفتگویی حرکت اَفرین و تاثیر ساز و سخنان زیبا، آهنگین، موزون، به روز و
شیرین و دلنشین هستند . جوان امروز، دین امروزي را با بیان امروزي می پسندد و هماره از جلوه هاي ارزنده و بالنده اَیین خود لذّت
می برد. او به پیشوایی که رهبر خود را طفل سیزده ساله می داند، افتخار میکند و شخصیت، بها و عظمت خود و دیگران را از پندار
همیشه شاداب می ماند. « اندیشه » و رایحه « عشق » وگفتار دیگران انتظار دارد. جوانی ایامی سرسبز و به یادماندنی است که با عطر
تحوّلی پر عظمت از خود نشان « شخصیت » و « هویت » این دوران با نوشته هاي نوپرداز، و پر جاذبه، رنگی دیگر می یابد و با یافتن
مسیحا » و نسیم حضور « دانش و بینش » می دهد... و جوانی زمان زرّین و صبح سپید و طلایی حیات ماست که با طلوع خورشید
ارزشی صد چندان می یابد و الگویی ماندگار براي همگان می شود. « نفسی والا
بهترین شیوه تاثیرگذار